Doskonalenie zawodowe nauczycieli
Dwa modele:
- Inicjatywa wychodzi od nauczyciela
- Decyduje o tym pracodawca, proponując np. Kursy, studia podyplomowe, szkolenia.
Edukacja permanentna – ogół procesów oświatowo – wychowawczych występujących w całym okresie życia człowieka, prowadzonych we wszystkich możliwych formach organizacyjnych i we wszystkich sytuacjach kontaktów międzyludzkich.
Kształcenie ustawiczne dorosłych – proces systematycznego uczenia się następujący po zakończeniu obowiązku szkolnego lub wydłużonej edukacji stacjonarnej i trwający przez cały okres aktywności zawodowej, a także dłużej w okresie „trzeciego wieku”.
Typy nauczycieli:
Pożeracz – wytrwały i aktywny uczeń korzystający ze wszystkich formalnych i nieformalnych możliwości, wzbogacający życie zawodowe i osobiste.
Aktywny konsument – mniej aktywny niż pożeracz, ale uczący się aktywnie i korzystający ze sposobności by się rozwijać.
Konsument bierny – uczący się w czasie praktyk i kursów, które odbywa, rzadko wykazujący własna inicjatywę.
Niedostępny – rzadko uczestniczy w kursach lub praktykach, chyba że za wynagrodzeniem.
Maruder – nie bierze żadnego udziału w przedsięwzięciach służących rozwojowi zawodowemu, nie zmienia obyczajów osobistych i zawodowych raz wcześniej ustalonych.
Dokształcanie – to aktywność podejmowana w celu uzupełniania wiedzy i umiejętności wymaganych na stanowisku pracy. Może polegać na zdobywaniu kwalifikacji w systemie edukacji pionowej lub tez poszerzaniu i pogłębianiu kwalifikacji w systemie edukacji poziomej, umożliwiającej zdobycie różnych kwalifikacji i specjalizacji w zawodzie. Może tez wynikać z potrzeby zmiany specjalizacji dotychczasowej.
Doskonalenie – podwyższanie kwalifikacji zarówno formalnych jak i rzeczywistych, niezbędnych do spełniania zadań zawodowych w sytuacji zwiększenia wymagań. To kolejny etap edukacji nauczycielskiej, kontynuacja kształcenia i dokształcania oraz uczestnictwo w procesie kształcenia ustawicznego.
Samokształcenie – prowadzone jest samodzielnie z wykorzystaniem pomocy innych osób i instytucji edukacyjnych w celu uzupełnienia wiedzy lub zdobycia nowych umiejętności, może więc realizować zadania dokształcania i doskonalenia zawodowego.
Instytucje doskonalenia zawodowego nauczycieli:
Lata 1945-1948 – resort oświaty (ośrodki dydaktyczno – naukowe, ZPN)
Lata 1949-1956 – ośrodki doskonalenia kadr (CODKO – centralne, WODKO – wojewódzkie, PODKO – powiatowe), 1951 (ZOZ – Zawodowe Organizacje Związkowe, MOZ – Międzyszkolne Organizacje Związkowe)
1957-1972 – zjazd oświatowy w Poznaniu, ZNP, Ośrodki metodyczne i ogólno pedagogiczne
1972-1979 – edukacja ustawiczna, nowy system oświaty, system 10-letni, IKN, BC, ODN
współczesność – MENiS, (CDN – Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, CMPP – Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej, OCEN – Ogólnopolskie Centrum Edukacji Niestacjonarnej, KOWEZ – Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej); wojewódzkie placówki doskonalenia, gminne i powiatowe ośrodki doskonalenia, WDN – Wewnątrzszkolne Doskonalenie Nauczycieli.