Kwalifikacje i kompetencje nauczycieli
Kompetencja – swoista dyspozycja do poprawnego spełniania jakiejś roli, rozwiązywania problemów, analizowania nieznanych wcześniej sytuacji.
Dwa wymiary kwalifikacji profesjonalnych nauczyciela w obrębie kompetencji:
-
psychologiczny
-
prakseologiczny
Definicje o charakterze instrumentalnym – bazują na takich pojęciach jak: umiejętności, zdolności, sprawności, z zastrzeżeniem że chodzi o sprawność wyższego rzędu, złożoną- predysponującą jednostkę do skutecznego wykonywania określonych zadań, rozwiązywania problemów, pokonywania trudności.
Definicje podkreślające komponent emocjonalno – normatywny wyrażający pozytywny, akceptujący stosunek do określonego zadania, celu, sytuacji lub problemu, wyrażający się w gotowości i chęci do działania na rzecz jego realizacji, rozwiązania.
Definicje integratywne, kompleksowe – kompetencje jako wypadkowe wiedzy, umiejętności, postaw, motywacji, emocji, wartościowania.
Właściwości kompetencji:
-
to kategoria podmiotowa (czyje kompetencje nas interesują)
-
mają ograniczony zasięg podmiotowy i społeczny (wskazują czego dotyczą, wobec kogo są przejawiane)
-
należą do dyspozycji wyuczanych
-
proces ich nabywania zachodzi w określonym kontekście
-
mają charakter dynamiczny, podlegają przeobrażeniom w toku życia jednostki
-
istnieje ich możliwość przenoszenia się na inne dziedziny aktywności jednostki i tworzenia nowych kompetencji (generatywność i transferowalność).