Kształcenie kadr nauczycielskich
Z koncepcji ogólnokształcącej:
Eksponowanie wielofunkcyjności zawodu i jego społecznej misji na podbudowie gruntownego wykształcenia ogólnego.
Z koncepcji szerokoprofilowego kształcenia:
Ideę integracji interdyscyplinarnej treści, ideę kompleksowości.
Z modelu innowacyjnego:
Metody pracy umożliwiające aktywne, samodzielne i zindywidualizowane zdobywanie wiedzy i umiejętności.
Z orientacji humanistycznej:
Wyzwalanie aktywności poznawczej studentów.
Kierunki zmian w latach 90-tych:
Brak integracji między przygotowaniem kierunkowym a pedagogicznym.
Edukacja nauczycielska nie jako akt jednorazowego przygotowania do pracy, ale jako proces ciągły.
Progresywne przygotowanie do zawodu.
Edukacja nauczycieli o charakterze personalistycznym.
Wysoki stopień kompetencji (dydaktycznych, specjalistycznych, pedagogicznych).
Edukacja nauczycielska:
To proces wielostronny, interdyscyplinarny, wielofunkcyjny i długofalowy, rozwijający osobowość i postawy, ściśle związany z bliższym i dalszym środowiskiem, z transformacją ustrojową i wyzwaniami cywilizacyjnymi schyłku XX i początku XXI wieku.
Jaki powinien być nauczyciel, absolwent uczelni kształcącej nauczycieli?
Wg J. Kuźma: Nauczyciel przyszłej szkoły powinien być również człowiekiem wielowymiarowym, a więc wszechstronnie wykształconym, twórczym, ekspansywnym, wolnym, autonomicznym, a zarazem komunikatywnym, elastycznym i samodzielnym.
Nowoczesny program rozwoju nauczycieli powinien uwzględniać:
Elastyczność tego procesu.
Odejście od wiedzy encyklopedycznej.
Świadomość celów i wartości dla przyszłości.
Możliwość uczestnictwa w formach edukacji ustawicznej.
Wyższe wykształcenie dla wszystkich nauczycieli.
Wykorzystywanie badań pedagogicznych poświęconych praktyce nauczycielskiej.
Różnorodność w zakresie form kształcenia.
Praktyka pedagogiczna.
Opanowanie języków obcych.
Treści i zadania kształcenia powinny wynikać z rozwoju nauki i zmiany stosunków społecznych na świecie.
Odejście od kształcenia wąskospecjalistycznego na rzecz bloków programowych.
Porzucenie przez nauczycieli stereotypów.
System kształcenia nauczycieli:
System szkolnictwa wyższego:
Uniwersytety: kształcą nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących dla szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz nauczania początkowego; przedszkoli i placówek oświatowo – wychowawczych.
Akademie Pedagogiczne: przygotowują nauczycieli przedszkoli, szkół podstawowych i średnich oraz pracowników oświatowo – wychowawczych.
Wyższe Szkoły Techniczne: kształcą nauczycieli przedmiotów technicznych dla szkół podstawowych i średnich.
Akademie Wychowania Fizycznego: kształcą nauczycieli wychowania fizycznego na poziomie magisterskim + uprawnienia trenera klasy II
Wyższe Szkoły Artystyczne: przygotowują nauczycieli wychowania muzycznego i plastycznego dla szkół podstawowych i średnich.
Pozostałe: przysposabiają nauczycieli przedmiotów zawodowych.
System oświaty:
Kolegia: kształcą nauczycieli do przedszkoli, szkół podstawowych, placówek oświatowo – wychowawczych, nauczycieli języków obcych. Wyróżnia się:
Publiczne – prowadzone są przez jednostki samorządu terytorialnego.
Niepubliczne – prowadzone są przez osoby prawne lub fizyczne.
Formy studiów:
Magisterskie studia kierunkowe
Zawodowe studia kierunkowe
Studia magisterskie uzupełniające
Podyplomowe studia dla nauczycieli z wyższym wykształceniem
Czynniki decydujące o jakości pracy:
warunki pracy
kształcenie
staż
doskonalenie zawodowe
Postulaty:
Limitowanie liczby studentów.
Selekcja wewnątrz uczelni.
Zwiększenie poziomu wymagań kwalifikacyjnych.
Wprowadzenie 4-letnich studiów zawodowych.
Zmiany w programach kształcenia.
Zmiany organizacji praktyk.
Dwuetapowe osiąganie kwalifikacji nauczycielskich.
Raport UNESCO (1996 r.)
Uczenie harmonijnego uczestnictwa.
Uczenie zdobywania wiedzy.
Uczenie działania.
Uczenie się życia.